เบาหวาน: โรคร้ายที่เป็นต้นเหตุของโรคแทรกซ้อน

เบาหวาน เป็นโรคเรื้อรังที่เกิดจากการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติ ซึ่งอาจนำไปสู่โรคแทรกซ้อนร้ายแรงในหลายระบบของร่างกาย เช่น โรคหัวใจ ไตวาย และตาบอด การป้องกันและการดูแลตนเองอย่างถูกวิธีสามารถช่วยลดความเสี่ยงจากโรคแทรกซ้อนได้ บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจว่า เบาหวาน ทำไมถึงเป็นสาเหตุของโรคแทรกซ้อนและวิธีป้องกันตัวเอง

โรคแทรกซ้อนจากเบาหวาน: ทำไมเบาหวานถึงเป็นต้นเหตุ

1. โรคหัวใจและหลอดเลือด

ทำไมเบาหวานถึงเพิ่มความเสี่ยง?

• ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงทำให้หลอดเลือดเสียหายและเกิดการอุดตัน
• ผู้ป่วยเบาหวานมักมีระดับไขมันในเลือดผิดปกติ เช่น คอเลสเตอรอลสูง

ผลกระทบ

• โรคหัวใจขาดเลือด
• หลอดเลือดสมองตีบ

การป้องกัน

• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
• รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เช่น ผักและธัญพืชเต็มเมล็ด
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

2. โรคไตวาย (Diabetic Nephropathy)

ทำไมเบาหวานถึงส่งผลต่อไต?

• ระดับน้ำตาลในเลือดสูงทำให้หลอดเลือดในไตเสียหาย ไตจึงไม่สามารถกรองของเสียได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ผลกระทบ

• ไตเสื่อมและไตวายเรื้อรัง
• ต้องฟอกไตหรือต้องปลูกถ่ายไต

การป้องกัน

• ตรวจปัสสาวะเพื่อประเมินสุขภาพไต
• ควบคุมความดันโลหิตและน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

3. โรคเบาหวานขึ้นตา (Diabetic Retinopathy)

ทำไมเบาหวานทำให้เกิดปัญหาดวงตา?

• เบาหวานทำให้เส้นเลือดในจอประสาทตาเสื่อมสภาพ

ผลกระทบ

• สายตาพร่ามัว
• ตาบอดถาวร

การป้องกัน

• ตรวจสุขภาพตาประจำปี
• ควบคุมระดับน้ำตาลและความดันโลหิต

ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ จากเบาหวาน

4. โรคปลายประสาทเสื่อม (Diabetic Neuropathy)

สาเหตุ: ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงทำลายเส้นประสาทโดยตรง
ผลกระทบ: ชาปลายมือปลายเท้า, แผลเรื้อรัง
การป้องกัน: ตรวจสุขภาพเท้าและหลีกเลี่ยงการเดินเท้าเปล่า

5. แผลเบาหวานและการติดเชื้อเรื้อรัง

สาเหตุ: ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอและการไหลเวียนโลหิตลดลง
ผลกระทบ: แผลเรื้อรังที่อาจนำไปสู่การตัดอวัยวะ
การป้องกัน: ดูแลแผลและเลือกใส่รองเท้าที่เหมาะสม

6. โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์

สาเหตุ: การทำลายเส้นประสาทและหลอดเลือดในบริเวณที่เกี่ยวข้อง
ผลกระทบ: ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้, การหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
การป้องกัน: ดื่มน้ำเพียงพอและควบคุมระดับน้ำตาล

การตรวจน้ำตาลในเลือดและการรักษาด้วยอินซูลิน

การตรวจน้ำตาลในเลือดด้วยตนเอง

• ช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจพฤติกรรมที่ส่งผลต่อระดับน้ำตาล
• ควรตรวจในช่วงก่อนและหลังอาหาร รวมถึงก่อนนอน

การรักษาด้วยอินซูลิน

• อินซูลินเป็นการรักษาในระดับสูงสุดสำหรับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2 ในบางกรณี
• ใช้เมื่อการควบคุมระดับน้ำตาลด้วยยาและการปรับพฤติกรรมไม่ได้ผล

การป้องกันโรคเบาหวานและการดูแลตัวเอง

1. ควบคุมอาหาร
   • เลือกอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชเต็มเมล็ด
   • ลดการบริโภคน้ำตาลและอาหารไขมันสูง
2. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
   • ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
3. ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
   • ตรวจน้ำตาลในเลือด ความดันโลหิต และระดับไขมัน
4. ควบคุมน้ำหนัก
   • รักษาดัชนีมวลกาย (BMI) ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
5. ดูแลสุขภาพจิต
   • ความเครียดอาจเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด